Diş Sararması Neden Olur?
Diş sararması, öncellikle beslenme alışkanlıklarından dolayı oluşur. Yiyecek içecek kalıntılarının diş aralarından temizlenmemesi nedeni ile ağız sağlığı tehlikeye girmektedir. Ağızda hijyen sağlanmaması, kullanılan besinlerde bulunan boyayıcı maddeler gibi nedenlerden dolayı, diş üzerinde plaklar oluşacaktır. Bunlar ise zamanlar dişlerin renklerini kaybetmesini sağlar. Diş sararması neden olur diye soracak olursak, sigara kullanımı, asitli içecek kullanımı, dişlerin düzenli olarak fırçalanmaması gibi nedenlerden oluşmaktadır. Kalıtsal özelliklerinde sararma konusunda etkin olduğunu söylemek gerekir. Kalıtsal olan özellikler arasında diş minesinin zayıf ve şeffaf bir yapıya sahip olması da bulunabilir. Bu nedenler dişin sarı görünmesine neden olabilir. Beslenme alışkanlıkları arasında bulunan asitli içecekler ise dişin en önemli düşmanıdır.
Diş sararması neden olur sorusunun en önemli yanıtı olan beslenme alışkanlıkları, çoğunlukla insanların dişlerinde sararmaların yaşanmasına neden olur. Bunlar arasında asitli içecekler bulunsa da en önemli pay, çay ve kahve tüketiminde olmaktadır. Kafeinin yoğun olduğu maddelerde her zaman diş sararması nedenleri olacaktır. Aşınma ve zayıflama gibi nedenlere yol açmaktadır. Dişin en koruyucu tabakası olan diş minesi görevini yerine getiremeyecektir. Asitli içeceklerin yanı sıra dişlerin sararmasına neden olan bir diğer etken ise alkollü içeceklerdir. Kırmızı şarap içinde bulundurduğu boyar madde nedeni ile dişlerin renk değiştirmesinde önemli etkenlerden biridir. Özellikle boyar madde ve tutunma özellikli olan maddelere sahip yiyecek ve içeceklerin bir an önce bırakılması ile dişlerin sararma sorunu ortadan kalkacaktır.
Diş Sararması Nedeni
Diş minesi yani dişlerin en önemli koruyucu tabakasının gördüğü zararlar, diş ve diğer vücut bölgeleri için önemli rahatsızlıkların da başlangıcı demektir. Diş minesinin gördüğü zarar ile vücudun geri kalan kısmında önemli rahatsızlıklar yaşanır. Bunlara örnek olarak boğazla ilgili hastalıklar gösterilebilir. Bunun yanı sıra diş sararması neden olur sorusunun bir diğer yanıtı ise önemli hastalıklar geçiren kişilerin kullandıkları tedavi yöntemleridir. Örnek verilecek olursa eğer, kanser hastalarının kullandıkları kemoterapi ve radyoterapi tedavileri, dişlerin sararmasında etkili olan önemli nedenlerden biridir. Tütün ürünleri başlı başına bir sararma nedeni olarak karşımıza çıkar. Bunlar çoğunlukla mikro çatlaklar oluşturur ve diş minesinin içine işleyerek kötü bir görüntü sağlar.
Dişleri sarartan besinler
Beyaz ve parlak bir gülümseye sahip olmak bir yıl gibi bir süreye karşılık gelebilir. Buna ek olarak istediğiniz parlaklık ve beyaz dişlere sahip olduğunuzda ise özgüveniniz tavan yapabilir!
Diş beyazlatma genellikle güvenli ve etkili bir yöntemdir, aynı zamanda ilk etapta dişlerdeki sararma ve lekeleri de önlemeye yardımcı olur. Diş beyazlatma işlemi sonrası bazı gıdalardan kaçınmak özellikle önemlidir ki beyazlatma işlemi dişlerde ekstra emici etkiler meydana getirir. İşte o yiyecekler;
Kahve
Kahve olmadan sabahları uyanmak ya da o duyguyu hissetmemek çok zor olabilir fakat bir fincan kahve dişlerde oluşan sararma ve lekelerin suçlularından biridir. New York Diş Hekimi Debra Glassman “Dişin dış katmanı çok gözenekli, bu sebeple emilen gıda ve sıvılar orada kalmakta” Dedi ve ekledi; “Dişleri güçlü tutmak için sütten kalsiyum ve D vitamini takviyesi alınabilir”.
Çay
Çayın kahveden daha iyi bir seçenek olduğunu düşünebilirsiniz, fakat çay da aynı şekilde dişlerde sararma ve lekelere sebebiyet vermekte. İyi haber ise bazı çay çeşitlerinin diğerlerinden daha az zararsız olması. Earl Grey gibi koyu renkli çarlardan kaçının, bunun yerine yeşil, beyaz ve bikri çarlarını tercih edin. Genellikle açık renkli olanları tercih edin çünkü dişlerde leke yapmaz.
Kırmızı Şarap
Kırmızı şarap kalp için iyi olabilir fakat kırmızı şarap gülümsemenizi kötü etkileyebilir. Yapılan çalışmalar şarabın diş eti hastalığını azaltma ya da iltihabı önlemeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Beyaz şarap her zaman kırmızı şaraptan daha tercih edilebilirdir.
Kola
Kola, rengi nedeniyle dişlere oldukça zararlıdır. Çok soğuk içilmesi gözeneklerin aşınmasına ve leke tutmasına olanak sağlayabilir. Ayrıca, sodafosforik ve sitrik asit, diş minesini aşındırmaya yol açtığı gibi diş çürümesine de sebebiyet verebilir. Eğer kola bağımlılığından vazgeçemiyorsanız, herhangi bir pipet yardımıyla en az yudumu alacak şekilde tüketmenizde fayda var.
Meyve Suyu
Meyve suları da dişlerinizi olumsuz şekilde etkileyebilir. Dişlerinizi beyaz tutmak için, meyve suyu içmek yerine açık renkli katı meyveler tüketmek çok daha iyidir. Örneğin; Elma mükemmel bir seçimdir, dişler üzerinde açık renkteki belirgin lekelerin silinmesine yardımcı olabilir.
Buzlu İçecekler ve Dondurulmuş Gıdalar
Sıcak bir yaz gününde hayal edilebilecek en güzel şeylerden birisi buzlarla dolu meyve kokteyli olabilir fakat bu kokteyl gözle bile görülecek seviyede dudaklarınız ve dilinizde lekelere sebebiyet verebilir. Bunun yerine buzlu bir limonata çok daha sağlıklı bir seçimdir. Ayrıca, şekersiz sakız diş için oldukça yararlıdır ve birçok hastaya dişlerde oluşan bakterileri yok etmek için çiğnenmesi önerilir.
Soya Sosu
Soya sosu gibi lezzetli gıdalar için kullanılan koyu sıvı dişler için zararlı olabilir. Eğer suşi ya da çin yemeği yemek istemiyorsanız, soya sosunu idareli ve az miktarlarda kullanmalısınız. Böylece soya sosunun dişleriniz üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkilerinden az da olsa kurtulmuş olursunuz.
Balzamik Sirke
Kesinlikle lezzetli bir gıda fakat lezzet zenginliğinin yanında bir başka maliyetle birlikte geliyor: dişlerde koyu renkli lekeler. Yine de salata konusunda pes etmemekte fayda var, marul diş lekelerini önlemek ve dişlerinizi oluşabilecek lekelere karşı korumada yardımcı olmaktadır. Marul, diş tabakasında leke oluşturan gıdalar için bir kalkan niteliği taşıyan diş üzerinde bir katman oluşturur. Alternatif olarak pirinç sirkesi, limon suyu veya açık renkli sirke kullanabilirsiniz.
Domates Sosu
Mamma mia! Eğer leziz bir spagetti yapmayı düşüyor ve sos olarak domates sosu kullanmayı düşünüyorsanız, bu durum dişlerinizde oluşabilecek lekelere karşı da hazırlıklı olmanız gerektiği anlamına geliyor. Bunlar yerine ıspanak veya brokoli yemek dişlerde oluşabilecek leke riskini çok daha aza indirebileceği gibi marul gibi sebzelerin tüketimi dişler üzerinde koruyucu bir katman görevi görmektedir.
Yaban Mersini
Yaban mersini antioksidan kaynağı, doğanın süper gıdaların birisi. Tek olumsuz yanı ise koyu mavi derisi ile dişlerde lekelere sebep olması.
Pancar
Pancar, leke konusunda oldukça etkilidir. Hatta leke konusunda en yoğun gıdalardan birisi olarak gösterilebilir. Meyve suyu şeklinde daha da etkili lekelere sebebiyet verebilir. Lekelerin oluşmasını beklemeden pancar yedikten sonra bir saat içinde dişlerinizi fırçaladığınızdan emin olmalısınız.
Köri
Hint mutfağının bu eşsiz sosu, dişlerin sararmasına yol açmakta. Köri, çok yoğun rengiyle ilk görüşte bile dişlerde sararma ve lekelere sebebiyet vereceği gözlemlenebilir. Köri sosu tüketiminden sonra dişlerinizi hemen fırçalamakta fayda var.
Diş lekelerine, kötü ağız hijyeni, sigara kullanımı yada tükettiğimiz besinler kadar dişin yapısını içten etkileyen yaşlanma, uzun süreli antibiyotik kullanımı da neden olur.
Günlük ağız bakımına özen göstermek diş lekelerini daha oluşmadan engellemeye neden olur. Bakteri plağına karşı etkili ve sürekli kullanıma uygun bir ağız gargarası, fırça ve diş ipi, günlük etkin bir ağız temizliği sağlar ve diş lekesi oluşumunu engeller.
İşte diş lekelerinin nedenleri;
Kötü ağız hijyeni – Dişlerin çevresinde bakteriler ve yiyecek artıklarından oluşan yapışkan ve renksiz bir bakteri tabakası olan plaklar,iyi temizlenmediklerinde, dişlere yapışarak , zaman içinde dişlerin sararmasına neden olur.
- Çay,kahve gibi içecekler, köri gibi baharatlar içerdikleri kafein ve doğal renkendiriciler nedeniyle dişlerde leke bırakır.
- Gazlı içecekler içindeki asit nedeniyle, kırmızı şarap ise yoğun renginden ötürü dişlerde lekenmeye neden olur.
- Enerji içecekleri ve hazır gıdalarda bulunan gıda boyaları diş lekelerine sebep olur.
- Bazı antibiyotikler ve demir tabletleri de leke oluşturur.
- Yaşlandıkça incelen diş minesi zaman içinde dişlerde kahve rengi lekelerin oluşmasına sebep olur.
- Sigara içmek dişlerdeki lekenin en temel sebeplerindendir.
Diş sararmasının sebepleri
İnternet sitelerinde diş beyazlatma ürünleri başlığı altında satılan bazı ürünler diş minesine zarar verebiliyor. Diş beyazlatayım derken diş sağlığınızdan da olmak istemiyorsanız uzmanların bu konudaki açıklamalarını mutlaka okumanızı öneririm.
Diş beyazlatma işleminin uzman hekimler tarafından yapılması gerektiğinin altını çizen Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, “Kimyasal olarak bu ürünler içeriğinde zayıf beyazlatıcı barındırıyor. İçeriğindeki boya maddesi sayesinde dişler beyazlamış gibi görünebiliyor fakat üründeki leke giderici aşındırıcılar, diş minesine ve diş etine zarar veriyor” diyor. Diş beyazlatma işlemi hekimlerce iki şekilde uygulanıyor.
Ev tipi beyazlatma işleminde ağız ölçünüze uygun kalıplar hazırlanıyor. Bu kalıbın içerisine bir ilaç konularak, beyazlatılacak dişlerin üstüne yerleştiriliyor ve günde ortalama 4–6 saat takılması gerekiyor. İşlem ortalama 10 gün sürüyor.
Ofis tipi beyazlatma işlemi ise lazer veya farklı ışık kaynakları kullanılarak yapılıyor ve yaklaşık bir saat sürüyor. Beyazlatma işleminin ağız bakımına bağlı olarak yılda bir kez yeniden uygulanması gerekebiliyor.
Neler leke yapıyor?
- Soda ve kolalı içecekler: İçerdikleri yoğun asit sebebi ile diş minesinde leke yapıyorlar.
- Kırmızı ve beyaz şarap: Kırmızı şarap yoğun rengi, beyaz şarap ise içerdiği asit nedeniyle dişlerde lekeye neden oluyor.
- Kahve ve çay: İçerdikleri kafein ve doğal renklendiriciler nedeniyle dişlerde leke bırakıyorlar.
- Meyve suları: Havuç suyu ve vişne suyu gibi “kromojenic” içerikli gıdalar da diş lekelerine sebep oluyor.
- Hazır gıdalar: Enerji içecekleri ve hazır gıdalarda bulunan gıda boyaları da leke oluşumunu hızlandırıyor.
Diş sararması nasıl geçer
Diş sararması nasıl geçer? Diş sararmalarına bitkisel çözüm ve formüller uygulayabilirsiniz. Profesör Doktor Ahmet Maranki ve Suna Dumankaya’nın takipçileriyle paylaştığı bitkisel formülü sizlerle paylaşacağız.
Diş sararmaları genel olarak dişlere gösterilmeyen ilgisizlik ve bakımsızlık yüzünden kaynaklanmaktadır. Gün içinde içilen kahveler, sigaralar ve diğer içecekler dişlerimize yapışarak çeşitli kalıntılar bırakırlar. Bunları gün içinde fırçalayarak önleyebiliriz.
Ancak diş fırçalamayı ihmal ettiğiniz sürece, bu kalıntıların üzerine kalıntı eklenerek zamanla tortu halin alır ve bir iki fırçalamayla geçmeyecek şekiller alır. Diş doktoruna giderek diş beyazlatma işlemleri gerçekleştirilebilir. Ancak bu diş kalınlığınızı etkilemektedir.
Bunun için diş sararmalarına bitkisel formül ve çözüm olan bu bitkisel karışımı denemelisiniz. Yaklaşık olarak bir çay kaşığı karbonat, Bir limonun 4/1’inin suyu ve iki damla zeytin yağını aldıktan sonra bunları birbirine karıştırıyoruz. Bu karışımla dişlerimizi her gün yatmadan önce fırçalıyoruz. Sigara ve kahve gibi alışkanlıklarımızı azaltarak bunların tüketildiği gün dişlerimize bakmayı ihmal etmiyoruz.
Sigara bazı hastalıklar vs…dişlerin doğal rengini kaybetmesine ve sararmasına neden olur.Ama bunu doğal yollardan yapılan diş beyazlatıcı karışımlarla da en aza indirmek mümkün.
Diş sararmasına bitkisel çözüm malzemeleri:
1 Fincan öğütülmüş böğürtlen kökü
1 Fincan kurutulmuş ve öğütülmüş böğürtlen yaprağı
Yarım fincan karbonat ( toz halde içme sodası )
Az miktarda kurutulmuş ve öğütülmüş nane.
Hazırlanışı ve Uygulanışı
Öğütülmüş bitkiler bir kapta iyice karıştırılır. Daha sonra soda ilave edilerek iyice karıştırılır. Hazırlanan diş tozu nu boş bir ilaç kutusuna koyarak muhafaza edebilirsiniz. Bu karışımla dişlerinizi günde 1 kez fırçalamanız , dişlerinizin beyazlamasına yardımcı olacaktır.